Geldbonus: motiverend of toch een averechts effect?
Hoe beter je prestaties, hoe hoger je bonus. Dat is toch dé ultieme motivatie voor iedere werknemer om elke werkdag alles te geven? Dat zit net iets anders. StarGo zocht én legt uit.
Het is een bekend verschijnsel in het bedrijfsleven: de geldbonus gebaseerd op prestatie. Hoe hoger de beloning in euro’s voor jouw werknemers, hoe beter de prestaties die ze leveren. Toch? Inmiddels is al vaak genoeg gebleken dat dit te simpel is gedacht.
Hoge beloning werkt averechts
Zo zijn al verschillende studies gedaan naar de geldbonus gebaseerd op prestatie. Een voorbeeld daarvan is een experiment onder zowel Amerikaanse als Indiase studenten. Ze werden opgedeeld in drie beloningscategorieën, laag, medium en hoog. Vervolgens kregen ze verschillende spellen voorgeschoteld, van geheugen- tot balspellen. Een goede score leidde tot een hogere beloning. Wat bleek? Binnen de hoogste beloningscategorie scoorden de deelnemers het slechtst en de groep medium deed het niet beter dan de laag beloonden.
Voor de groep Indiase studenten had de beloning een relatief hogere waarde dan voor de Amerikaanse. Bij hen was het averechtse effect nog groter. De hoogste beloningscategorie scoorde daar nog slechter. Dit is weer een voorbeeld dat laat zien: de dikste beloning leidt niet tot de beste prestatie.
Als het gaat om taken waarbij je na moet denken dan kan die druk als verstikkend voelen en de prestatie niet ten goede komen. Dit geldt ook voor het bedrijfsleven. Voor simpele, repetitieve taken kan een geldbonus wel positief werken. Denk aan het inpakken van een aantal pakjes per uur. Hoe meer je inpakt, hoe meer je betaald krijgt. Maar zodra het gaat over taken waarbij mensen na moeten denken of hun creativiteit nodig hebben, gaat het mis. Sterker nog, dan werkt het averechts voor de prestatie.
In je hoofd ontstaat namelijk een conflict. Je wilt snel goed werk leveren om de bonus te halen. Maar om optimaal te presteren heb je juist ruimte nodig. Dat gaat dus niet samen. Dit is een belangrijk nadeel van de geldbonus gebaseerd op prestatie, zeker in een kenniseconomie die om steeds meer creativiteit vraagt.
Steeds hogere beloning
Er zijn meer nadelen waar je over na moet denken. Werknemers zullen een steeds hogere beloning verlangen. Ze zullen na het halen van de target voor de bonus denken: waarom zou ik nu nog doorgaan? Dat noem je strategisch gedrag. De mens is nu eenmaal niet snel tevreden. En als die wel tevreden is, dan ook weer niet voor lange tijd.
Ook kun je een tweespalt krijgen tussen je personeel, als een klein deel maar een bonus verdient en de rest niet. Dat gaat ten koste van de synergie in jouw organisatie. Het krijgen van een bonus voelt tegenwoordig bijna als een voorrecht. Als werknemers die bonus niet krijgen, hebben ze het idee tekort te schieten. Zij voelen zichzelf dan juist gestraft, omdat ze hun target net misten. Terwijl ze misschien wel keihard hebben gewerkt. Dit is niet bepaald bevorderlijk voor de sfeer waarin jouw werknemers werken.
Sparren over arbeidsvoorwaarden?
Neem contact op met Bob!
Blijft je telefoontje onbeantwoord? Waarschijnlijk zijn we in gesprek. Geen zorgen: stuur even een appje of spreek de voicemail in en we melden ons snel!
Wat dan wel?
Geld is natuurlijk wel belangrijk, maar het hoeft niet altijd meer, meer en meer. Intrinsieke motivatie is veel duurzamer. Maar hoe zorg je voor intrinsieke motivatie?
Met autonomie bijvoorbeeld. Veel werknemers voelen het verlangen om zelfsturend te zijn. Je kunt dat verlangen op allerlei manieren inwilligen. Denk aan een softwarebedrijf dat werknemers één dag in het kwartaal de ruimte geeft om te kiezen waar ze aan werken. Dat leidt ook nog eens tot innovatieve ideeën, wellicht een mooie vervanger van de innovatiebonus dus. Door voorwaarden te stellen, bijvoorbeeld van ze te vragen de ervaringen van die dag te presenteren aan de rest van het bedrijf, hou je de controle nog wel in handen. En je werknemers leren nog van elkaar ook.
Mastery
Een andere stimulans is mastery. In goed Nederlands: het verlangen om ergens beter in te worden. Dit is bijvoorbeeld waarom mensen instrumenten spelen. Ze halen voldoening uit het gegeven dat ze daar steeds beter in worden. Jouw werknemers willen ook beter worden in hun werk. Je kunt ze belonen door ze bijvoorbeeld wekelijks twee uur de tijd te geven voor zelfstudie. Of dat nu is via een gratis webinar of een opleiding. Faciliteer ze daarin en je plukt als bedrijf ook nog eens de vruchten van die ontwikkeling.
Mission statement
Een derde factor is bewustwording van de reden waarom ze hun werk doen. Het is als werkgever belangrijk om uit te leggen wat de missie, ook wel mission statement, van het bedrijf is. Een gemeenschappelijk doel bindt. Tesla doet dat door aan zijn werknemers te vertellen: wij gaan samen voor een duurzamere wereld. Skype wil samen de wereld verbinden. En StarGo heeft als missie een baan vinden voor mensen die echt bij hen past. Die missie motiveert je werknemers iedere dag opnieuw. En een extra voordeel: het levert je nieuwe talenten op. Iemand die denkt: ‘Dat lijkt me nou een leuke organisatie om voor te werken.’
Conclusie: het draait om balans
Ja, geld is een motivator. We hebben het simpelweg nodig om van te leven. Het gezegde ‘the issue of money needs to be off the table’, zegt het al: je werknemers moeten zich geen zorgen maken over geld.
Maar geldbonussen gebaseerd op prestatie zijn een ander verhaal, waar veel haken en ogen aan zitten. Het kan werken voor de korte termijn, maar ook dan kan het juist een averechts effect hebben en uiteindelijk leiden tot strategisch gedrag. Denk daarnaast aan de druk die het oplevert en wat dat doet met de creativiteit van je werknemers. Het is belangrijk dat je de aard van de taak goed voor ogen hebt, voor je een geldbonus gebaseerd op prestatie inzet.
En werknemer: een baas die in vacatureteksten over hoge geldbonussen spreekt, is zeker niet altijd de fijnste werkgever. Want hoe zit het dan met het basissalaris? En de factoren die jou intrinsiek kunnen motiveren? Denk nog eens terug aan autonomie, mastery en het mission statement. Dát zijn onderwerpen waar je zeker ook over na moet denken. Op die manier kijkt StarGo naar de juiste match tussen baan en werkzoekende. Zodat jij iedere dag met veel plezier aan het werk gaat!
